2. Het financieel resultaat 2021

Algemeen

In het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is bepaald dat alle toevoegingen en onttrekkingen aan reserves plaatsvinden via het overzicht reservemutaties. Het resultaat vóór bestemming bestaat uit de resultante van het totaal van baten en lasten. Dit volgens de diverse programma’s, de overhead en de algemene dekkingsmiddelen. We verwerken hierop via het overzicht reservemutaties de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves. Dit is wat de raad te zien krijgt als het rekeningsresultaat. Tot slot wordt aan de raad voorgelegd dit resultaat een bestemming te geven.

De resultaatbestemming is een bevoegdheid van de raad. Alle stortingen in en onttrekkingen aan de reserves vereisen dus goedkeuring van de raad. Dit kan expliciet bij de resultaatbestemming van de rekening of vooraf bij de vaststelling van de begroting en/of tussentijds door vaststelling van de tussenrapportages of afzonderlijke raadsbesluiten.

Resultaat vóór bestemming

Het resultaat vóór bestemming vloeit voort uit de afzonderlijke programma's (1 t/m 10) en de onderdelen overhead en algemene dekkingsmiddelen (inkomsten van de gemeente zonder een vooraf bepaald bestedingsdoel). Daarbij bestaat een verband tussen de mutaties op de reserves en de uitgaven en ontvangsten in de programma's. Voor sommige uitgaven is immers in het verleden een bestemmingsreserve gevormd. Het resultaat vóór bestemming vindt u toegelicht in de hoofdstukken per programma en bij de algemene dekkingsmiddelen. In deze jaarrekening is het resultaat vóór bestemming € 11,07 miljoen. Na reservemutaties is dit resultaat opgelopen naar € 12,59 miljoen. Dat is het rekeningsresultaat. U treft dit aan in de onderstaande tabel.

Tabel: Totaaloverzicht lasten en baten per programma (bedragen x € 1.000)

Resultaat ná bestemming

Toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves veroorzaken het verschil tussen het resultaat vóór bestemming en het resultaat ná bestemming. In de tabellen is weergegeven hoe het rekeningresultaat 2021 na bestemming tot stand kwam. In tabel 1 staat een overzicht van de mutaties op de bestemmings-, egalisatie- en algemene reserve(s).

Tabel 1: Bestemmings-, egalisatie- en algemene reserve(s) (bedragen x € 1.000)

De afzonderlijke reserves en mutaties zijn toegelicht in de toelichting per programma en in de bijlage overzicht reserves. In het programma worden bestedingen toegelicht en in de bijlage het doel en de voeding van de reserve.

Voor een aantal onderwerpen is het nodig dat het budget van 2021 naar 2022 gaat voor de afronding van werkzaamheden. Dit wordt ter besluitvorming aan de raad voorgelegd. Dit staat in de onderstaande tabel.

Tabel: Voorstel resultaatbestemming (bedragen x € 1.000)

Voorgesteld bestemmingsresultaat

Invoeringskosten Omgevingswet (programma 1 Publiekdiensten en 7 Ruimtelijke Ordening)

De invoering van de omgevingswet is wederom uitgesteld en staat nu gepland voor januari 2023. Een gedeelte van de werkzaamheden kunnen nu niet voor de invoering worden uitgevoerd. Deze werkzaamheden worden daarmee doorgeschoven naar 2022. Hierbij valt te denken aan de aanpassing van de website, aanpassingen in diverse systemen en digitalisering bodemdossiers. De kern van de Omgevingswet bestaat uit verschillende instrumenten die dwars door verschillende programma's heen lopen (o.a. Publiekdiensten, Ruimtelijke Ordening en Overhead). Voorgesteld wordt om deze middelen van € 262.000 toe te voegen aan de exploitatiebudgetten voor dit doel.

Kerkenvisie (programma 2 Samenleving)

In 2021 is voor de gemeente Beemster en voor de gemeente Purmerend subsidie van het Rijk ontvangen voor het opstellen van een kerkenvisie voor beide gemeenten. Er is een aanvang gemaakt met het opestellen van een plan van aanpak. Begin 2022 zal opdracht gegeven worden aan een extern adviesbureau om een kerkenvisie voor Beemster en Purmerend verder uit te werken en aan de raad voor te leggen. Voorgesteld wordt om € 50.000 (inclusief budget met Beemster) beschikbaar te houden voor het opstellen van een plan van aanpak Kerkenvisie en dit toe voegen aan het exploitatiebudget kunst en cultuur (monumenten) in 2022.

Hybdride lesgeven cultuur (programma 2 Samenleving)

In juli 2021 is besloten tot een tweede steunpakket COVID-19 voor het lokale culturele veld in Purmerend. Binnen dit steunpakket is geld beschikbaar gesteld voor het investeren in hybride lesgeven (combinatie tussen fysieke en digitale cultuurlessen en cursussen) en voor het ondersteunen van livestreams. Hierbij ging het om in totaal € 74.000. In 2021 is het niet gelukt om dit, in coronatijd, nader uit te werken met de betrokken partijen. Gezien de actualiteit voor de ondersteuning in hybride lesgeven en het realiseren van livestreams is het gewenst dit in 2022 voortvarend op te pakken middels een eenduidige aanpak. Daarvoor is het noodzakelijk om het beschikbare budget van € 74.000 door te schuiven naar 2022 en toe te voegen aan het exploitatiebudget kunst en cultuur (plaatselijke culturele activiteiten).

Vrouwenopvang (programma 2 Samenleving)

In 2021 zijn gelden ontvangen vanuit de gemeente Zaanstad m.b.t. de decentralisatie uitkering vrouwenopvang (zgn. DUVO gelden). Gemeente Zaanstad is hierin een centrumgemeente om gelden zelf of met omliggende regiogemeenten te besteden. De gelden die in 2021 zijn ontvangen en de nog onbestede gelden uit 202o, worden in 2022 uitgevoerd. Voorgesteld wordt om € 131.000 beschikbaar te houden voor de uitvoering in 2021 en toe te voegen aan het exploitatiebudget maatschappelijke ondersteuning voorliggende voorzieningen.

Pilot mantelzorgondersteuning (programma 2 Samenleving)

Vanuit het programma Langer Thuis werkt het ministerie van VWS samen met partijen in het veld aan betere zorg en ondersteuning voor ouderen thuis. Mantelzorgers spelen daar een cruciale rol bij. In Nederland zijn 5 miljoen mantelzorgers die het vanzelfsprekend vinden om voor hun naaste te zorgen en het is belangrijk dat zij de zorg voor hun naasten kunnen volhouden. Voor het aanvragen van zorg en ondersteuning ervaren mantelzorgers problemen in de toegang ervan: er is grote onbekendheid bij hen over bestaande regelingen en zij ervaren administratieve rompslomp bij aanvragen. Vaak wordt door instanties die verantwoordelijk zijn voor een regeling (zoals de gemeente of de woningcorporatie) gevraagd om een bewijs van mantelzorg (“mantelzorgverklaring”). Om de toegang tot lokale regelingen voor mantelzorgers te vereenvoudigen en de regellast voor mantelzorgers bij de aanvraag van deze voorzieningen te verminderen heeft Purmerend in 2021 € 50.000 (via een decentralisatie uitkering uit het gemeentefonds) ontvangen als 1e tranche. De 2e tranche volgt nog. Om aan deze pilot invulling te geven wordt voorgesteld deze gelden hiervoor in 2022 te reserveren en toe te voegen aan het exploitatiebudget maatschappelijke ondersteuning (mantelzorgcompliment).

Brede aanpak dak- en thuisloosheid (programma 2 Samenleving)

Het kabinet wil voor 2022 10 duizend extra (tijdelijke) woonplekken met begeleiding voor dak- en thuisloze mensen. Deze brede aanpak van dak- en thuisloosheid van het kabinet richt zich op het voorkomen van dak- en thuisloosheid, het vernieuwen van de maatschappelijke opvang en het organiseren van een zo snel mogelijke doorstroom naar een zelfstandig woonplek met begeleiding. In 2021 is er aan Purmerend € 1.040.000 aan budget beschikbaar gesteld voor de begeleiding van dak- en thuisloze mensen via het gemeentefonds (decentralisatie uitkering). Een gedeelte van dit budget is inmiddels uitgegeven (€ 610.000). Voor 2022 staan nog een aantal diverse projecten op stapel. Voorgesteld wordt om invulling te geven aan deze projecten in 2022 door het restant van € 430.000 over te hevelen naar het exploitatiebudget maatschappelijke ondersteuning (maatschappelijke opvang).

Huur tijdelijke huisvesting Loirestraat 7 (programma 2 Samenleving)

Het budget voor de huur van tijdelijke huisvesting Loirestraat 7 is niet volledig gebruikt in 2021. Met de achterliggende gedachte dat deze tijdelijke noodlokalen ook nog gebruikt worden in 2022 en 2023 en de huidige budgetten niet toereikend zijn, wordt voorgesteld dit budget over te hevelen naar 2022 voor een bedrag van € 72.000. Dit bedrag zal worden toegevoegd aan het exploitatiebudget huisvesting basisonderwijs.

Doorschuiven projecten schoon, heel en veilig (pogramma 6 Beheer openbare ruimte)

In 2021 zijn de middelen voor schoon, heel en veilig voor planmatige onderhoudswerkzaamheden niet geheel tot besteding gekomen (€ 1.662.927). Dit betreft nog uit te voeren:

• Openbare verlichting € 44.779;

• Bewonersinitiatieven € 50.396;

• Wegen, dit betreft o.a. herbestratingen (o.a. Tureluurhof, ML. Kingweg, Bovenlandsestraat en A. Frederikshof, klein asfaltonderhoud en het doorschuiven van budget t.b.v. uitgestelde rioleringswerkzaamheden Wheermolen-Oost voor respectievelijk € 584.486;

• Straatreiniging € 135. 498;

• Kunstwerken, uitgestelde werken, met name renovatie Beemsterbrug € 476.439;

• Groen, vertragingen in de aanbestedingen inzake vervangen van bomen € 371.329.

Voorgesteld wordt om deze bedragen in 2022 toe te voegen aan het exploitatiebudget openbare ruimte (schoon, heel en veilig).

Parkenplan ontwerp Leeghwaterpark (programma 7 Ruimtelijke ordening)

In 2021 is het ontwerp niet uitgevoerd, omdat het onderzoek met betrekking tot de uitbreiding van het zwembad nog niet geheel is afgerond. Het zwembad ligt in het Leeghwaterpark en uitbreiding van het zwembad kan leiden tot aanpassingen in het park zoals het uitbreiden van parkeervoorzieningen en aanpassingen van toegangswegen. Voorgesteld wordt om dit ontwerpbudget voor het parkenplan van € 70.0o0 te reserveren voor 2022 en toe te voegen aan het exploitatiebudget visievoorbereiding.

Fusiebudget Purmerend en Beemster

Op het fusiebudget is dit jaar afgerond € 280.000 overgehouden. Het budget voor de projectleiding, de ICT transformatie, de harmonisatie en de verkiezingen is volledig benut. Het deel dat betrekking had op verbindingsactiviteiten laat onderuitputting zien. Veel is door COVID-19 maatregelen niet doorgegaan. Het restant budget is in 2022 nodig om een aantal van deze activiteiten alsnog te laten plaatsen en voor de afronding van een aantal onderdelen die doorlopen in 2022 zoals het huisstijlproject en de migratie van ICT Burgerzaken. Voorgesteld wordt middels resultaat-bestemming dit exploitatiebudget van € 280.000 in 2022 in te zetten.

Overigens worden de projectkosten gedekt door een uitkering van het Rijk: een zogeheten ‘tijdelijke maatstaf herindeling’ ter compensatie van de incidentele kosten van een herindeling.

Het resultaat na bestemming

Het resultaat voor bestemming van de reserves in 2021 bedraagt € 12.585.361. Dit is zo opgenomen in de aanbiedingsbrief van de programmarekening 2021. In de voordracht aan de gemeenteraad zijn een tiental bestemmingen voorgesteld voor een totaalbedrag van € 3.081.927. Wij stellen voor om het restant van per saldo € 9.503.434 toe te voegen aan de algemene reserve. De algemene reserve komt ultimo 2021 uit op ruim € 37,4 miljoen.

Na balansdatum gebleken gebeurtenissen

Eind februari 2020 is Nederland getroffen door het coronavirus. Het coronavirus heeft behoorlijke impact gehad op de financiële gevolgen op veel beleidsterreinen voor de jaarrekeningen 2020 en 2021. Op 15 maart is een einde gekomen aan vrijwel alle COVID 19 maatregelen. We blijven onze risico’s en die van onze partners de komende tijd nog monitoren. De gemeente loopt geen risico ten aanzien van de continuïteit en de liquiditeitspositie.

Sinds 24 februari 2022 woedt er binnen Europa een oorlog. De oorlog in Oekraïne en de sanctiewetgeving kunnen grote gevolgen hebben voor organisaties. Het directe gevolg hiervan voor Purmerend betreft de zorg voor de opvang van vluchtelingen. Dit gaat om grote financiële bedragen, maar deze worden gecompenseerd door het Rijk. De gemeente krijgt ook te maken met indirecte effecten van de oorlog en sancties, zoals stijgende energieprijzen, beperkte beschikbaarheid van onderdelen, afhankelijkheid van IT/service organisaties in Oekraïne etc. In de jaarrekening 2021 heeft dit nog geen impact gehad op de situatie per einde boekjaar. We blijven onze risico’s en die van onze partners de komende tijd monitoren. De gemeente loopt op dit moment geen risico ten aanzien van de continuïteit en de liquiditeitspositie.

Incidentele lasten en baten aan de reserves

Structureel resultaat/evenwicht

Toelichting

De gemeente moet volgens de Gemeentewet een overzicht van van structureel en reëel evenwicht opnemen in de jaarrekening. In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) zijn hier nadere regels over vastgelegd. De raad en de financieel toezichthouder zijn daardoor in staat om vast te stellen of er sprake is van een structureel en reëel evenwicht. Van structureel evenwicht is sprake als de structurele (meerjarige) lasten worden gedekt door structurele baten. De uitgewerkte tabel voor de bepaling van het structureel resultaat is hierna opgenomen. Die tabel bevat het voorgeschreven:

• Overzicht van de incidentele baten en lasten per programma (zie de hoofdstukken in de programma's, onder 'wat heeft het gekost').

• Overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves (zie hoofdstuk financieel resultaat).

De mutaties in 2021 zijn beoordeeld op het incidentele karakter (met uitzondering van de coronakosten en opbrengsten). Voor 2021 is het structureel resultaat € 9,7 miljoen positief aangezien de structurele lasten (€ 254,1 miljoen) worden gedekt door (hogere) structurele baten (263,8 miljoen).